Schetsontwerp in beeld & interview architect
De campus van Inholland Alkmaar krijgt steeds meer vorm. Het schetsontwerp is af. De input van de gebruikersgroep is door architect Erik van Wel vertaald naar het schetsontwerp. En dat brengt het project naar de volgende fase. Deze zomer krijgen we meer contouren te zien van de uitnodigende, eigentijdse campus met een toekomstbestendig gebouw: een campus met ‘ademruimte’ die bezoekers verleidt om langer te blijven dan ze vooraf hadden bedacht. Hoog tijd om met de architect de stand van zaken door te nemen.
Schetsontwerp ‘sticky’ campus Inholland Alkmaar af
“Het kneden binnen de vierkante meters die we beschikbaar hebben is nu begonnen”
Waar staan we nu?
“We zijn een goed half jaar onderweg en ik zit lekker in de wedstrijd”, vertelt Erik van Wel, architect voor de nieuwe campus in Alkmaar. “Het gaat goed met de ontwerpen en planning van de ‘sticky’ campus voor Hogeschool Inholland Alkmaar. Het schetsontwerp voor een uitbreiding van het A- gebouw en herinrichting is af. De aanbouw, de schakering van ruimtes en de belangrijkste onderwijsruimtes hebben een plek gekregen. Hoe de onderwijsruimtes eruit gaan zien is met de medewerkers en studenten van de verschillende Alkmaarse domeinen en opleidingen besproken via de gebruikersgroep. Daar hebben we draagvlak voor. Natuurlijk moet nog veel uitgediept worden. Daar gebruiken we de fase 'voorlopig Ontwerp' voor.”
Hoe is je visie ‘ademruimte’ in het ontwerp verwerkt?
“De entree is superbelangrijk. Die moet uitnodigend zijn en eenmaal binnen creëren we ademruimte - vrij naar Robbert Dijkgraaf, minister van Onderwijs. Daarmee bedoel ik de ruimte na binnenkomst om even te kunnen blijven staan, te kijken, te ontmoeten, in plaats van direct door te moeten lopen omdat de volgende alweer door de draaideur komt.”
“Van mijn eigen studietijd weet ik nog dat we eindeloos op de faculteit bleven rondhangen, gewoon omdat het zo’n fijne plek was om te zijn. Door met elkaar na te kletsen, verwerk je de lesstof en zo ontwikkel je je als student tot een uniek wezen. En een gebouw moet dat faciliteren.”
De schetsontwerpen zijn beelden uit de voorlopig ontwerpfase en daarmee gaat het om een concept. Dit betekent dat het er niet specifiek zo uit komt te zien, zoals op de schetsontwerpen te zien is. Bijvoorbeeld: De tribunetrap komt er niet zonder een balustrade, maar hoe die er wel uit komt te zien is nu nog niet bekend.
Hoe kom je van een schetsontwerp tot een voorlopig ontwerp?
“We werken nu aan het voorlopige ontwerp en dat wordt de komende maanden uitgewerkt. Dat is in of na deze zomer klaar. Er zijn gedurende de hele ontwikkeling van de campus verdiepende gespreksrondes met de verschillende medewerkers en studenten van domeinen en opleidingen; dit noemen we de gebruikersgroep.”
“Twee weken geleden hadden we bijvoorbeeld een sessie met studenten van het domein Business, Finance & Law, waarbij het ging over wat wil je op de campus en wat is er nodig? Er kwamen ideeën rondom sport, tuin en uiteraard horeca. Al die ideeën zijn opgehaald. We zouden moeten proberen om dat voor elkaar te krijgen. Om juist die campus te krijgen zodat het een lekker levend gebied gaat worden. We willen eigenlijk graag dat iedereen die in het gebouw is wordt verleid om langer te blijven dan je les lang is!”
Hoe heb je de gebruikers meegenomen in je schetsontwerp?
“Om de week zijn er gesprekken en zijn we vanuit BRTArchitecten en DEV Real Estate management bij elkaar met de Inholland Alkmaar-gebruikersgroep. In de gebruikersgroep is elk domein vertegenwoordigd door 1 of 2 mensen, medewerkers en studenten van de verschillende Alkmaarse domeinen en opleidingen. We ontdekken zo wat nodig is en vertalen dat in het ontwerp. Het ontwerp en gebouw moet helpen bij het faciliteren van onderwijs. Als architect help ik met het definiëren van de stip aan de horizon. En ik hou van mensen bij elkaar brengen. Door participatie van de gebruikers komen we samen tot betekenisvolle ruimtes. Samen kunnen ontdekken, maar ook misschien wel van mening verschillen en daar ook uit moeten komen. Het sleutelwoord is een groot draagvlak creëren onder de gebruikers van het gebouw. Gebruikers echt betrekken. Natuurlijk is er veel meer betekenis en veel meer draagvlak, als dat allemaal omarmd wordt, is men ook zuiniger op de nieuwe campus. Dan gaat het langer mee. Je kunt eigenlijk zeggen dat dat een soort sleutel is naar duurzame gebouwen maken. Een groot draagvlak hebben is ook duurzaamheid.”
Hoe vind je dat het proces verloopt?
“Het loopt goed, er moet nog veel gebeuren, maar ben tevreden met de stappen die we tot nu toe gezet hebben. We liggen op koers!”
Vernieuwde eigentijdse campus met mooi toekomstbestendig gebouw
Wat zie ik per verdieping op het schetsontwerp?
De begane grond en eerste verdieping van de nieuwbouw bestaan aan de zuidzijde (de kant van het B-gebouw) voornamelijk uit een zogenaamde playground. Dit is de centrale ruimte van het gebouw, waar men elkaar ontmoet, koffie drinkt, studeert en een broodje eet.
Aan de noordzijde wordt het gebouw uitgebreid met nieuwe ateliers voor de studenten en medewerkers van het domein TOI en algemene onderwijsruimtes. Ieder domein krijgt per verdieping een eigen thuisbasis. Hier ontmoet een student zijn of haar docent en medestudenten. Deze thuisbases zijn gelegen rond de groene trappen. De ademruimte in het gebouw, de ruimte voor ontmoeting en ontspanning, strekt zich daarmee uit van de entree op de begane grond tot op de bovenste verdieping bij de Pabo.
Wat brengt de nieuwe campus studenten, medewerkers en bezoekers?
“Ik denk dat een ‘sticky’ campus een grotere betrokkenheid van studenten bij de studie kan bewerkstelligen. En nog belangrijker; een completere studietijd kan geven. Met meer faciliteiten in de hogeschool en direct buiten de school heb je meer studententijd! Met als gevolg dat je dus veel meer student bent, completer. Als ik het uit mijn eigen ervaring mag putten is mijn studententijd de periode geweest die mij gevormd heeft.
Hoe gaat het voorlopig ontwerp eruit zien?
“Het is nu ‘as we speak’ een virtuele bouwplaats van ingrediënten, van flarden die in het voorlopige ontwerp komen. De grote hal wordt een driedimensionale ruimte met veel doorzichten en licht met veel verblijfsruimtes voor ontspanning en studie. De ‘ademruimte’ wordt zichtbaar.“
“Het begint altijd met een gedachte of een tekst die inspireert. Uit een bepaalde gedachte ontwikkelt zich een gebouw. Het begint met een visie en/of motto, zodat je jezelf op koers kunt houden. Je kunt jezelf als architect daaraan houden. De ideeën beginnen ook al te borrelen en te groeien. En het puzzelen is begonnen. Tijd om de ideeën uit te werken in een 3D-model.”
“In het voorlopig ontwerp kun je straks nog beter zien welke bruisende wereld je straks binnenstapt waar je hard kunt studeren, doceren, werken, ontspannen en samenzijn. Ik heb er zin in om de gebruikers dat deze zomer te laten zien.”
Oud-student ontwerpt mee
Erik van Wel werkt de komende tijd samen met Hakkican Unsur. Unsur is tekenaar en aankomend ontwerper bij BRTArchitecten, maar ook deels docent bij de opleiding Bouwkunde van Inholland Alkmaar en oud-student van diezelfde opleiding. Na zijn studie Bouwkunde studeerde hij verder aan de TU Delft en nu werkt hij mee aan het uittekenen van de campus van Inholland Alkmaar.