Praktische handvatten helpen zorgprofs groenere medicatie voor te schrijven
Planetary Health Education in Prescribing, een groot Europees onderzoek
Voordat je een bepaald medicijn neemt, wil je natuurlijk alles weten over de werking en bijwerking ervan op je lichaam. Maar heb je ook nagedacht over de bijwerkingen op het milieu en het klimaat? Steeds meer artsen, medisch specialisten en andere voorschrijvers staan daar inmiddels wel bij stil. Ze missen alleen nog de praktische informatie om milieu-impact als criterium mee te wegen. Via een groot Europees onderzoeksproject willen Hogeschool Inholland en Amsterdam UMC met samenwerkingspartners die informatie boven water halen en in de curricula opnemen van het hbo- en universitaire onderwijs.
De zorg heeft een grote impact op het klimaat. De sector is in Nederland verantwoordelijk voor ongeveer 7 procent van de totale CO2-uitstoot. Grofweg 40 procent daarvan is gerelateerd aan geneesmiddelen en andere chemische middelen. Niet alleen de productie en het transport, maar ook het gebruik van medicatie heeft directe milieueffecten. Zo vervliegen bij sommige inhalatoren broeikasgassen die veel sterker zijn dan CO2.
Bekend is ook dat hormonen in de pil na gebruik terechtkomen in het oppervlaktewater, waar ze massale geslachtsverandering bij vissen veroorzaken. En dit zijn nog maar enkele voorbeelden.
Jelle Tichelaar, bijzonder lector Interprofessionele Samenwerking & Medicatieveiligheid bij Hogeschool Inholland, geeft leiding aan het nieuwe Europese Erasmus+project Planetary Health Education in Prescribing. Tientallen (associate) partners in Nederland en Europa werken de komende drie jaar samen om de milieu- en klimaatbelastende factoren van geneesmiddelen in kaart te brengen, te wegen en zo veel mogelijk informatie hierover per geneesmiddel beschikbaar te stellen om op te nemen in medische opleidingen.
Lees meer
Joost Piët, arts en docent-onderzoeker bij Amsterdam UMC en coördinator van het project
“Met de kennis die we vergaren over de milieu-impact van geneesmiddelen willen we onderwijsmaterialen maken en cursussen voor docenten zodat we daarmee een zo groot mogelijke groep van toekomstige professionals kunnen bereiken.”
Susanne Waaijers, onderzoeker bij het RIVM
“We merken een groeiende kennisbehoefte bij zorgprofessionals en we willen hen ook graag voorzien van informatie, maar tasten nog grotendeels in het duister. Data over met name de productie van geneesmiddelen zijn er nog niet of nauwelijks. Over de stoffen die worden gebruikt bijvoorbeeld, maar ook over het energieverbruik van fabrieken en het transport.”
Projectleider Jelle Tichelaar bijzonder lector Interprofessionele Samenwerking & Medicatieveiligheid
“Van sommige geneesmiddelen kennen we de kwalijke effecten. We moeten deze effecten onderzoeken. Maar laten we niet werkloos afwachten tot de onderzoeksresultaten binnen zijn. We moeten nu al milieubewuster omgaan met medicatie. Ook door te voorkomen dat je medicatie moet voorschrijven. Dit betekent meer inzetten op preventie, zoals het stimuleren van een gezondere leefstijl.”
Merlynn Huisman en Larissa van Schaik, Inholland-masterstudenten Advanced Nursing Practice, werkzaam in het OLVG in Amsterdam
Merlynn Huisman: “Ik werk in een huisartsenpraktijk, daar ben ik gelukkig ook al bezig met duurzaamheid bij het voorschrijven.”
Larissa van Schaik: “Het is belangrijk om de hoeveelheden en de verschillende soorten medicatie in de gaten te houden. Het zou goed zijn om daar al bij het begin van je opleiding aandacht voor te krijgen, zodat er een gewoonte ontstaat om terughoudend te zijn met voorschrijven en stil te staan bij de milieueffecten van geneesmiddelen.”
Tomás van Emden, voorzitter van de CO2-assistent aan de Vrije Universiteit Amsterdam
“Het zou mooi zijn dat informatie over de duurzaamheidsimpact van een medicijn net zoals effectiviteit en kosten terechtkomt in het Farmacotherapeutisch Kompas, een naslagwerk voor medisch professionals die voorschrijven. Ons handelen heeft effect op de planeet en daarmee op de gezondheid van iedereen.”
Deel deze pagina: